Luisteren met hart en ziel.
Binnen de intermenselijke activiteiten die onderdeel zijn van ons dagelijks leven, is er één waar we volgens mij heel veel laten liggen: luisteren. En dat is een gemiste kans. Luisteren is namelijk het makkelijkste wat er is, alleen zijn we erin geslaagd het enorm ingewikkeld te maken (iets waar we als mensen patent op hebben).
Het lijkt erop dat we liever de índruk wekken echt te luisteren, dan het ook te doen. Een gemiste kans. Een grote. Maar zo hóeft het niet te gaan.
Luisteren draait om contact maken, om verbinding leggen, en om je onvervalste bereidheid discreet op de achtergrond te blijven en degene tegenover je een podium te geven.
Zónder zeker te weten of je zelf aan de beurt komt of in de schijnwerpers mag staan.
Zonder garantie op een gloedvolle rol voor je ego.
Zonder agenda.
Het is een open avontuur dat zich van moment tot moment ontwikkelt, en waarin je op zich niets hoeft te bereiken en alleen maar volledig beschikbaar hoeft te zijn.
Luisteren is geen driftige fixatie op de woorden (alsof je ze later letterlijk moet kunnen terugspelen), niet het knikken en instemmend kreunen op de juiste momenten, en al helemaal niet het netjes afwachten tot je aan de beurt bent om je zegje te doen.
Het draait om moeiteloze actie, zonder haast of scoringsdrang, maar met alle geduld voor hoe het gesprek zich spontaan ontwikkelt.
Er ontstaat veel meer verbinding als je niet bezig bent met hoe je overkomt, en stil genoeg durft te zijn om de ziel van jullie verbinding te horen fluisteren.
Zo ontstijg je de standaard intellectuele pingpongwedstrijd en het mentale voorkauwen van vondsten en uitspraken waarmee je kunt scoren op het moment dat jij aan de beurt bent, en die er tegen die tijd hoe dan ook uit moeten (je hebt ze immers al bedacht, dus vooruit met de geit!).
Echt luisteren betekent dat je onder de mentale radar duikt, afstand neemt van het voor de hand liggende, en je naakt in het ongewisse begeeft.
Eigenlijk is luisteren niets anders dan heel open vóelen.
Geen verwachting.
In een gesprek verwacht ik niets van de ander, en probeer ik zeker niet voor hem of haar te denken (hoe moeilijk dat soms ook is, geef ik meteen toe). Mijn houding is geïnteresseerd en open, maar vooral compleet ontspannen.
Het is alsof ik een beetje ‘lui’ luister. Daardoor kun je tussen de regels door horen, en krijg je veel meer mee dan wat er letterlijk gezegd wordt.
Je merkt subtiele toon- en volumeverschillen, en vóelt een hapering tussen de woorden. Hoe klein en voorzichtig het ook is: als je alert genoeg bent, ontsnapt er niets aan je aandacht.
Alsof je een hopeloos geboeide toeschouwer bent van de eb en vloed van emoties in de ander. Zo word je bijna létterlijk onderdeel van wat er gezegd wordt, en ga je er helemaal in op. Je krijgt in grote lijnen mee waar het over gaat, zonder dat je het woord voor woord kunt terugspelen.
Luisteren doe je eerder met je hart dan met je oren.
Je doet het uit respect voor de diepste boodschap van de ander, uit betrokkenheid en niet om de ‘juiste’ dingen te zeggen.
Deze houding van oprechte nieuwsgierigheid probeer ik trouwens in álles wat ik doe te cultiveren, want ik vind het een belangrijke en mooie insteek, die voor veel begrip van de meest uiteenlopende dagelijkse zaken zorgt.
Bottomline: je bent een mens, en zit tegenóver een mens.
Dus vergeet alsjeblieft de kunstjes en de trucjes.
Ontdek en vertrouw je natuurlijke vermogen volop aanwezig te zijn, en gebruik je vanzelfsprekende, menselijke talent om geïnteresseerd te zijn in de boodschap of het verhaal van een ander. Je hoeft geen goede indruk achter te laten; je hoeft er alleen maar te zíjn. Dat opent deuren.
En dan maakt het eigenlijk niet eens meer uit wat je precies terugzegt, omdat je gesprekspartner voelt dat het authentiek is.
Een hechte band.
Het is oneindig belangrijk dat iemand zich gehoord voelt, en niet slechts onderdeel van een gesmeerd lopend communicatiespelletje. Een goed gesprek draait om vertrouwen en het opbouwen van een hechte maar tijdelijke band.
Dat echte luisteren is overigens zó zeldzaam (met dank aan de smartphone die steeds vaker aandacht wegkaapt als-ie zogenaamd op tafel bescheiden ligt te wachten op actie), dat het bijna voelt alsof je een zeldzaam cadeau krijgt wanneer je iemand treft die tijd en aandacht voor je heeft.
Hoe mooi om dat te geven!
Even voor de duidelijkheid: er zijn genoeg momenten te bedenken waarop een wat zakelijker insteek prima is. No big deal. Het kan geen kwaad om in een meer praktische conversatie volgens de standaard stramienen te werken.
Maar als het je intentie is om uit te stijgen boven dagelijkse beleefdheden en uitwisseling van veilige koetjes en kalfjes, laat dan het idee dat er een heel specifieke uitkomst nodig is varen.
Raak jezelf kwijt in dienst van de ander.
Lastige gevallen.
Nou vooruit, een klein trucje:
Het is regelmatig zo dat ik in een conversatie beland die ik ronduit saai vind, of waar de ander alleen maar wil klagen. In dat soort gevallen verander ik vaak zonder pardon van onderwerp, omdat ik tegenwoordig niet zoveel zin meer heb mee te doen aan standaard negatief geouwehoer, en ook de tijd die ik besteed aan obligaat geklets drastisch heb teruggeschroefd.
Meestal levert zo’n ommezwaai trouwens alsnog een interessant gesprek op, simpelweg omdat mensen die uit hun vertrouwde negatieve of formele communicatiestroom worden geduwd, een prachtig soort kwetsbaarheid vertonen die ze simpelweg niet meer kunnen voorkomen.
En zo kom ik vanzelf weer op misschien wel het belangrijkste van een mooi, levendig en menselijk gesprek: de moed om de kunstjes los te laten, en de durf om met je mond vol tanden te staan.
Juist dat soort oprechte onhandigheid onderstreept je menselijkheid, en opent harten.
Wil je gehoord worden?
Ik werk dagelijks met mensen die mentaal in de knoop zitten en uit de put willen komen, of het juist heel redelijk of zelfs retegoed doen maar tóch een grote stap willen zetten in hun leven. Diep luisteren is daarbij een vereiste, sterker nog: het is wat mij betreft het fundament voor een succesvolle en opwindende samenwerking, met verbluffende resultaten.
Ben je toe aan een nieuwe weg, een frisse draai of een totaal andere kijk op dat wat voor je gevoel muurvast zit? Ben je helemaal klaar met de manier waarop je leven zich ontwikkelt? Ga je gebukt onder een of meer gewoontes die meer en meer je gedrag en welzijn beïnvloeden?
Wil je weten hoe je weer naar jezélf kunt leren luisteren?
Kijk dan even op mijn site, en laat eventueel van je horen.
.
